mªJiu
Kidt®. áy«bghÈ R. bršy¥g‹

jÄÊš mft‰gh, bt©gh, tŠá¥gh, fÈ¥gh vd eh‹F tif¥ gh¡fŸ c©L. r§f¥gh¡fŸ bgU«gh‹ik mft‰ghthš Mdit. ãw¥gh¡fŸ Fiwªj msnt ïl« bg‰WŸsd. RU§f¢brhšÈ És§fit¤jš v‹gJ e‹}š TW« K¥g¤âu©L c¤âfËš x‹W. Úâ¡ fU¤JfŸ kUªJngh‹wit. kUªJ cU©ilfis¢ á¿a msÉš cU£o cU£o ÉG§f¢ brŒjšnghš fÉP®fŸ Úâfis¢ brhšy msÉš á¿jhd ghlšfis¤ bjǪ bjL¤J¡ bfh©LŸsd® MjÈ‹ ÚâüšfŸ bgU«ghY« bt©gh¡fËš mikªjd bt©ghÉY« Äf¢á¿aJ FwŸ bt©gh. FwŸ bt©gh br¥gnyhir (m¿îW¤jš, ãw® Édh¡fS¡F Éil Twš) bfh©lJ.
r§f fhy¤âš ÉdhÉil¥ ghlšfshf FwŸ bt© gh¡fŸ ïl«bg‰WŸsd. Jªj Koig¡ TW« FwŸ bt©gh¡fS« c©L.
bfhšny‰W¡ nfhlŠRthid kWikí«
òšyhns Ma kfŸ
v‹gJ fȤbjhifÆš ïl«bg‰WŸs FwŸ bt©gh.
Kj‹Kjyhf üš KGJ« FwŸ bt©ghthnyna MaJ âUtŸSt® vGâa âU¡Fwnsah«. mj‹ã‹ ïil¡fhy¤âš `xsit¡ FwŸ’ ngh‹w áy üšfŸ FwŸ bt©gh¡fËš njh‹¿dvÅD« ïUgjh« ü‰wh©o‹ ïil¥gFâÆÈUªJ FWf¤jǤj FwŸ ah¥ãš òyt®fŸ gy® vGj¤ bjhl§» íŸsd®.
* * *

x›nth® mâfhuK« 5 FwŸ bfh©ljhf¥ g‹Åu©L ïašfËš 81 mâfhu§fËš 405 FwŸ bt©gh¡fis RthÄ
R¤jhdªj ghuâah® vGâdh®. mtUila `ghuj r¡â kfh fhÉa«’ v‹D« fh¥ãa¤âš ï~J xU gFâahŒ mikªjJ.
mw¤J¥ghš (185 mâfhu§fŸ) bghU£ghš (141 mâfhu§fŸ) fhk¤J¥ghš (137 mâfhu§fŸ) å£L¥ghš (40 mâfhu§fŸ) xÊ¥ò¥ghš (37 mâfhu§fŸ) vd 540 mâfhu§fËš mâfhu« x‹W¡F¥ g¤J FwŸ bt©ghthf bkh¤j« 5400 Fw£gh¡fis `thœbthË’ v‹D« üyhf òyt®. kh. ntjhry« vGâ btËÆ£lh® (1958).
òyt®. á. JiurhÄ v‹gh® 1968-š 135 mâfhu§fŸ 1350 FwŸ bt©gh¡fËš âUkiw v‹D« üiy¤ jªJŸsh®. âU¡FwËš cŸs mnj mâfhu¤ jiy¥òfSl‹ `ts«’ v‹w brhš nr®¡f¥g£L mâfhu§fŸ mik¥g£LŸsd. gh‰ ghFghL, ea kiw, braš kiw, kaš kiw v‹W bga® N£l¥ g£LŸsJ. kaš kiwÆ‹ bjhl¡f¤âY« ïWâÆY« ```fsÉaš ts«’’, ``ngÇ‹g ts«’’ vd ïu©L mâfhu§fŸ njh‰WÉ¡f¥ g£LŸsjhš 135 mâfhu§fŸ M»É£ld.
bjhl®ªJ bt›ntW ghš, mâfhu¥ bga®fSl‹ FwŸ üšfŸ gy njh‹¿íŸsd.
200 mâfhu§fŸ 2000 Fw£gh¡fŸ bfh©l Úâ üš x‹W 1979-š njh‹¿íŸsJ. mwÃiy, bghUŸÃiy, fhjš Ãiy, M‹k Ãiy, ng‰W Ãiy vd mj‹ ghšfŸ bga®bg‰WŸsd. ïjid¥ òyt®. mku‹ v‹gh® vGâíŸsh®. `mkuÚâ 2000’ v‹gJ üÈ‹ bga®.
1961-š rhÄ. áj«gudh® muáaš, r_fÉaš, m¿Éaš, bghJÉaš vd eh£L Ãiyik¡nf‰g cyf ts®¢áia x£o 75 mâfhu§fËš 750 Fw£gh¡fŸ ghoíŸsh®. üÈ‹ bga® rhÄ áj«gudh® òJ¡FwŸ’.
fŸ Fo¥gjhš neÇL« Ôikfis 100 mâfhu§fËš 1000 Fw£gh¡fËš `Fo¡FwŸ’ vd¡ fÉP® vÊškâ 1972-š btËÆ£LŸsh®.
âUtŸStÇ‹ fU¤Jfisí« bjhl®fisí« it¤J 100 Fw£gh¡is¥ gR«bgh‰»Hh® v‹gh® `ctik¡ FwŸ 100’ vd¤ jªJŸsh®.
òyt®. nj. g. á‹drhÄ v‹gh® `ïUgjh« ü‰wh©o‹ Úâ üš’ vD« bgaÇš 1500 Fw£gh¡fis gšntW jiy¥òfËš 1998-š vGâíŸsh®.
òyt®. ï. gJUÔ‹ v‹gh® ïRyhÄa fU¤JfË‹ És¡fkhf¤ `Ô‹FwŸ’ vD« üiy¥ gil¤JŸsh®.
ïUgjh« ü‰wh©o‹ ïWâÆš ».ã. 2000-š FwŸ bt©gh ah¥ãš òyt®. á. ïu¤âdntydh® vGâíŸs `á¤j kU¤Jt¡ FwŸ üš’ btË tªjJ. âU¡FwËš mw«, bghUŸ, ï‹g« v‹¿U¥gij ït® fh¥ò¥ gly«, Ú¡F¥ gly«, fy«gf¥ gly« vd vL¤J¡bfh©LŸsh®. âU¡FwËš cŸsthnu 38, 70, 25 vd K¥gly§fËYkhf 133 mâfhu§fŸ 1330 Fw£gh¡fŸ cŸsd.
* * *

ts®ªJtU« FwŸ ah¥ò üš tÇirÆš 21-« ü‰wh©oš x‹gJ M©LfŸ KoªJ g¤jh« M©oš fÉ. ïuhrnty® vGâíŸs `mU§FwŸ mÄœj«’ btËtU»wJ. bjhšfh¥ã a¤âš 1610 ü‰gh¡fŸ cŸsd mjid Ãidî bfhŸS« tifÆš ïªüÈš 1610 Fw£gh¡fŸ 161 mâfhu§fshŒ cŸsd.
ïªüÈš âU¡FwŸ mâfhu§fns bgU«gh‹ik cŸsd. âUtŸSt® Fwis `m’fu¤âš bjhl§» `d’fu¤âš Ko¤âU¥gJ áw¥bg‹g®. ïuhrntyU« Kj‰ Fwis `mf©l’ vd mfu¤âš bjhl§» 1610 MtJ filá Fwis¤ `jh‹’ vd dfu¤âš Ko¤âU¥gJ áw¥ò.
mâfhu it¥ò KiwfËš áy bghU¤jkhd mik¥ò Kiwfis nk‰bfh©LŸsh®.
ghÆuÉaš, thœÉaš. ï‹gÉaš, ngÇ‹gÉaš vd eh‹F ïašfshf¥ ãǤJ¡bfh©L ghÆuÉaiy flîŸ
thœ¤Jl‹ bjhl§F»wh®. I«bgU«ój§fŸ ïa‰if¢ r¡âfË‹ cUth¡f¤âš ciwí« njh‰wnk flîŸ v‹»wh®.
k©âªj ÃyD«
Ãyndªâa ÉR«ò«
ÉR«òijtU tËí«
tˤjiyïa Ôí«
Ô KuÂa ÚU«
v‹wh§FŸs I«bgU« ój¤âa‰ifia¥ òweh}W TW«. flîŸ thœ¤âid mL¤J ïuhrnty® ï›it«bgU« ój§fisí« jŤjÅna x›nth® mâfhukhf xË (beU¥ò) É©, Ú®, k©, fh‰W vd¡ bfh©LŸsh®.
C‹ jÉ®¤jš, fŸ kW¤jš, NJ, bghJ¥bg©o®, faik vd¤ Ôadt‰iw tÇirahf mL¡»¡ fh£LtJnghš áy mâfhu§fŸ x‹w‹ã‹ x‹whŒ it¡f¥g£oU¡»‹wd. ïJngh‹nw ey« ga¥gdt‰iwí« tÇirah¡»íŸsh®.
ïa‰wY« <£lY« fh¤jY« fh¤j
tF¤jY« tšy(J) muR (FwŸ 385)
v‹gJ âU¡FwŸ. ïuhrnty® <£lš, fh¤jš, tF¤jš v‹gt‰iw¤ jŤjÅna mâfhukh¡» És¡»íŸsh®.
ï‹g ïaiy¥ g¤nj mâfhu§fËš fhjš Ãiy tÇir jtwhkš Äfî« Ritgl¤ jªJŸsh®.
gif v‹D« mâfhu¤âš (85) ÉU¥g«, ád«, <ahik, khia, kj«, bghwhik v‹D« MW« gif njh‹w tÊbad¡ TW»wh®. mL¤JtU« jŤjÅahd MW mâfhu§fËš ïªj MW« gifia¤ njh‰WÉ¡F« Ãiyia És¡F»wh®.
ï‹iwa muáaš Ãiyia¢ R£LtJnghy flik, f©Âa«, f£L¥ghL v‹D« _‹W mâfhu§fŸ tÇirahŒ cŸsd.
ÉŠPhd ts®¢á ÄFªj fhy« ïJ; MjÈ‹ ÉŠPhd¤ â‰F« mâfhu« jªJŸsh®.
ï›thwhf ïtUila mâfhu mik¥ãš áwªj bghU¤j« fhz¥gL»wJ.
* * *

fÉ. ïuhrnty® âU¡FwËš MœªJ njhŒªJ MŒªJ âis¤JŸsikahš âU¡FwŸ brh‰fŸ, bjhl®fŸ, fU¤JfŸ ït® üÈš gy ïl§fËY« gÆ‹W tªJ áw¥ò¢ brŒâU¥gij m¿»nwh«.
Mâ gft‹; v©Â¤ JÂjš; jhd« jtÄu©L; brŒªe‹¿ bfh‹wš; mfœthiu¤ jh§F« Ãy«; tirbahÊa thœtJ; Ôuh ïL«ig jU«; brhšYf brhšiy; gF¤J©L gšYÆ® X«òf; všyh®¡F« e‹wh« ïÅikjUŠ brhšny; ita¤JŸ thœth§F thœªâU¡f v©Qnth® vd ïªüYŸ cŸs ït‰iw¥ go¡F«nghJ cldoahf x›bth‹W¡F« x›bthU âU¡FwŸ K‹tªJ ÉFbk‹gJ cWâ.
* * *

âU¡FwŸ fU¤Jfis vËik¥gL¤â ï‹iwa k¡fŸ òǪJbfhŸS« ÃiyÆš fÉ. ïuhrnty® vGâÆU¥gJ ïªüÈ‹ jÅ¢áw¥ò MF«.
“vËa gj§fŸ, vËa eil, vËâš m¿ªJbfhŸs¡Toa rªj«, bghJk¡fŸ ÉU«ò« gh§F, ït‰¿idíila fhÉabkh‹W j‰fhy¤âny brŒJ jUnth® ekJ jhŒbkhÊ¡F òâa cÆ® jUnthuh»‹wd®. Xuh©L go¤J ü‰gH¡fKŸs jÄœ k¡fŸ všyh®¡F« e‹F bghUŸ És§F«go vGJtJl‹ fh¥ãa¤â‰FŸs ea§fŸ FiwîglhkY« el¤Jjš nt©L«” vd¥ ghuâah® jh« vGâíŸs `ghŠrhÈ rgj¤â‹’ K‹DiuÆš fÉij v¥go mikant©L« v‹gij¤ bjËîgL¤âíŸsh®.
ïªj fU¤âid¥ ghntªj® ghuâjhrD« “bjhl¡f¥ go¥ghsU« òǪJbfh©lh®fŸ ï¢brŒíË‹ bghUis’’ vÅš mJjh‹ vd¡F k»œ¢áô£LtJ; vËa eil x‹whnyna
jÄÊ‹ nk‹ikia - jÄÊ‹ gaid - jÄH®¡F M¡f Koí« v‹gJ v‹ mir¡f Koahj e«ã¡if vd¤ j«Kila `gh©oa‹ gÇR’ vD« üÈ‹ K‹DiuÆš F¿¥ã£LŸsh®. ï¥bgUk¡fË‹ fU¤nj fÉ. ïuhrntyÇ‹ fU¤JkhŒ ïU¡»wJ. `mU§FwŸ mÄœj¤â‹’ vªj xU FwS« vtU¡F« òÇahj ÃiyÆš mikªJÉl¡TlhJ v‹w v©z¤âš, Mœªj fU¤J¡fSiladntD« mt‰iw vËa, ïÅa,mHF jÄÊš vGâíŸsh®. ï¡fU¤Jlndna `üš brŒjš’ v‹nwh® mâfhuK« vGâíŸsh®. mâš mt® Kj‰ FwËnyna
všyhU« V‰F« vËa eilaikªj
v©z‰w üšfŸ ïa‰W (mU§FwŸ 381)
vd¡ F¿¥ã£LŸsh®; fLikahd brh‰fis¥ òF¤â¡ fU¤ij czuKoahk‰ brŒa¥g£LŸs üšfŸ áw¥òilad Mfh v‹W« T¿ÆU¡»wh®.
Ia‹ âUtŸStÇ‹ âU¡FwŸ fU¤Jfis ï‹iwa k¡fŸ Iakw czunt©L« v‹w cªJjÈdhnyna fÉ. ïuhrnty® ïªüiy¥ gil¤JŸsh® vd¡ bfhŸsyh«.
* * *

ïªü‰ gil¥ãš fÉ. ïuhrnty® g‰gy mÇa c¤âfis¡ ifah©L âU¡FwŸ tÊËnw bghUŸ És¡f« brŒ»wh®.
âUtŸSt® xU FwËš T¿íŸs xU fU¤ij ïuhrnty® x‹W¡F nk‰g£l j‹ FwŸ bt©gh¡fshš ÉÇîgL¤J»wh®. ïÅa brhš ïU¡F«nghJ fLŠbrh‰fis¥ ngRtJ ïÅa gH« ïU¡F«nghJ fhia¥ g¿¤J¤ â‹gJnghyhF« v‹gij¤ âUtŸSt® “ïÅa csthf ï‹dhj Twš................” v‹D« FwËš brhšÈÆU¡f¡ fh©»nwh«. ïªj fU¤âid fÉ. ïuhrnty®,
mÄœâU¡f My¤ij c©Qj‰(F) x¥gh«
ïÅâU¡f¤ Ôjhd brhš (mU§FwŸ 831)
v‹»wh®. tŸSt® TW« fÅí« fhí« ku¤âš njh‹Wgit;
ïuhrnty® TW« mÄœjK« MyK« flÈš njh‹¿ait. fhŒ ïÅ¡fhJ; Mdhš c©z KoahJ v‹W brhšyKoahJ. My¤ij c©znt TlhJ; c©lhš mÊîjh‹, fLŠbrhš ngrhnj v‹»wh® tŸSt®; ngádhš mÊîjh‹ v‹»wh® fÉ. ïuhrnty®; ctikÆš fU¤ij tÈikíŸsjh¡»ÆU¡»wh®. ïÅait Twnt©L« v‹gij fÉ. ïuhrnty®
f£o¡ fU«ghf¡ fhâÅ¡F« brhšÈU¡f
v£o¡fhŒ¤ Ô¢brhš vj‰F? (mU§FwŸ 740)
v‹w Édhit¡ nf£L« És¡»íŸsh®.
bršt«, ïsik, ah¡if ÃiyÆšyhjd vd mwüšfŸ tÈíW¤J«, ït‰¿‹ Ãiyahikia t‰òW¤JtJ ït‰iw ïÊîgL¤j m‹W. ï‹W ca®ªjd v‹whY« mÊíª j‹ikad. òfnHh v‹W« mÊahjJ. ÃiyÆšyh ïsik, ah¡if, bršt« ïitfŸ ïU¡F«nghnj Ãiy¤âU¥gjh»a òfiH¤ njo¡bfhŸ vd¢brhštj‰nf Ãiyahik bgÇJgL¤â¥ ngr¥gL»wJ. eh¡FH¿É¡FŸ tUtj‹K‹ ešy brašfŸ â£lÄ£L¢ brŒa¥gLjš nt©L« v‹gh® âUtŸSt® fÉ. ïuhrntyU«
Ãiyah¥ bghUËU¡F« nghnj ãw¥gW¡f
äj« mwÄa‰w v©. (mU§FwŸ 1437)
v‹W TW»wh®. ïªÃiyahik mâfhu¤âš âUtŸSt® T¿íŸs ïu©L Fw£gh¡fis tŸSt®nghynt j¡f ctikfshš ïªüyháÇa® És¡»ÆU¥gJ áw¥ghf cŸsJ. clY¡F« cÆU¡F« cŸs bjhl®ig¡ TwtU« tŸSt®
Fl«ig jŤbjhÊa¥ òŸgwªJ m‰nw
cl«nghL cÆÇil e£ò (âU¡FwŸ 338)
ï¤bjhl®ig fÉ. ïuhrnty®
Ä‹És¡F¥ nghšcl«ò; cŸÃ‹(W) xË®»‹w
Ä‹rhu« ngh‹w(J) cÆ®. (mU§FwŸ 1432)
v‹»wh®. K£ilí« FŠRbkd tŸSt® brh‹dij
Ä‹És¡F« Ä‹rhuKkh¡» xËô£oíŸsh®.
ïw¥ò ö§FtJ ngh‹wJ ãw¥ò ö§» ÉÊ¥gJ ngh‹wJ v‹»wJ âU¡FwŸ
cw§F tJnghY« rh¡fhL cw§»
ÉÊ¥gJ nghY« ãw¥ò
ï¡fU¤ij fÉ. ïuhrnty®,
mizí« És¡nf ïw¥ghF«; Û©L«
xËU« És¡fh« ãw¥ò. (mU§FwŸ 1473)
v‹»wh®. ctikfŸ bghU¤jkhditahí« eh« m¿ªâU¥gdthí« ïU¡fnt©L« v‹gâš fÉ. ïuhrnty® f©Q« fU¤JkhÆU¡»wh®.
* * *

gHbkhÊfŸ ÚâbkhÊfshŒ ËW k¡fS¡F¥ ga‹ Éis¤J tU»‹wd. eh« mo¡fo ga‹gL¤J« gHbkhÊfis, ÚâbkhÊfis fÉ. ïuhrnty® j‹ Fw£gh¡fËš jtH É£oU¡»wh®.
ahidtU« ã‹nd; kÂnahir tU« K‹nd vD« gHbkhÊia, `fÇ tuit¡ fh£L« kÂnahir.....................’ (984) vD« j« FwËY«,
`brŒí« bjhÊny bjŒt«’ vD« gHbkhÊia
brŒí« bjhÊyjid¤ bjŒtkhŒ¥ ngh‰W»‹w................(1027) vD« j« FwËY«,
bghW¤jh® òÉahŸth®; bgh§»dt® fhlhŸth® vD« Úâ bkhÊia
bghW¤jh® òÉahS« rhjid brŒâLth®..................(1427) vD« j« FwËY«;
f©zhu¡ fh©gJ« bghŒ; fhjhu¡ nf£gJ« bghŒ;
Ôu ÉrhÇ¥nj bkŒ vD« Úâ bkhÊia,
f©zhu¡ f©lhY« fhju¡ nf£lhY«
c©ik¥ bghUSz®jš nkš (1162)
vD« j« FwËY« mt® vL¤jh©oU¥gij¡ fh©»nwh«. üš KGJ« ï›thW gy ïl§fËš njh‹Wtij C‹¿¥ go¥ngh® cz®t®.
* * *

K‹ndh® bkhʪj bkhÊfis¥ bgh‹ndnghš ngh‰¿ vL¤jhsnt©LtJ e‹}š ïa‰Wnth® fl‹, fÉ. ïuhrnty® g‹}‰ gƉáíŸst® v‹gij mtUila ï› mU§FwŸ mÄœj¤ij¥ gUF«nghJ cz®»nwh«. xUt® ešy ÃiyÆš ïU¡F«nghJ cl‹ ïUªJ mt®fŸ jhœÃiy milªj fhy¤J Ú§FtJ c©ik cwthfhJ, xUtUila nf£oY« g§Fbfh©L g»®ªJbfhŸtnj, cwî v‹gj‹ c©ik¥ bghUshF«. ï¡fU¤âid Ú® ÃiwªâUªjnghJ Fs¤âš j« jhŒ åL nghy¤ j§»¡ fˤâUªj gwitfŸ, Ú® t‰¿anjh ïšiynah gwªnjhoÉL»‹wd. m¥gwitfŸ nghš mšyhkš, m¡Fs¤âš ts®ªj bfh£o, M«g‰ bfhofŸ Ú® t‰¿¡ fhŒªjnghJ« jh« mÊtjhÆD« Fs¤njhL x£oÆU¡Fnk jÉu¥ ãǪJ Ú§fh. ï¤j‹ik bfh©nlhnu c©ik cwtht®. ï~J xsitÆ‹ th¡F `m‰wFs¤J mWÚ®¥ gwitnghš’.......... v‹D« mtUila gh£oid Ãidɉ bfh©L
m‰w Fs¤J¥ gwitnghš ntira®
g‰wh® bghUs‰whš <©L (801)
v‹wnjh® mUik¡ Fw£ghit¥ gil¡»wh®.
be‰gÆ® el¥g£L ts®ªJ fâ® ÉL»‹wJ; K‰wh ïs§fâ® jiyÃÄ®ªJ É»wJ. ïjid¡ fhQ« Ótf áªjhk MáÇa® âU¤j¡f¤ njt®, fâ® ÃÄ®ªJ ÉgJ ÑnHh® jU¡F‰W¤ jiyÃÄ®ªJ ÉgJngh‹W«, K⮪j fâ® tisªJ
tz§»ÆU¥gJ g©òil¥ bgÇnahÇ‹ ml¡f¤ijí« òy¥gL¤Jtjhf¡ F¿¥ãLth®. ïjidna m¥Jš ké¤ v‹gh®,
ešnyh® bgÇahiu eho vâ®f©lhš
všiyÆšng® m‹òó©L V‰w `ryh«’ brhšÈ
jiyrhŒ¤J bkŒ¡f© jGîjšnghš brªbeš
FiyrhŒ¤j brŒ¡f© FË®ªJ
vd¥ghL»wh®. ït® ïRyhÄa¥ òyt® MjÈ‹ Éisªj be‰fâ® `ryh«’ brhštjhf¢ brhš»wh®.
ï¥òyt®fŸ tÇirÆš tU« fÉ. ïuhrnty® k¡fŸ gÂîilauhÆU¤jš nt©L« v‹gjid,
Kis¥ãš jiyö¡»¡ fhŒ¤jhš jiytz§F«
K¤jhd bešyhŒ ïU, (mU§FwŸ 132)
ïsik¢ brÊ¥ò ïUªjhY«, fhŒ¤j be‰fâ® nghš gÂîl‹ ïU¡f nt©L« v‹»wh®. K⮪j bešiy `beš K¤J’ v‹W T¿ÆU¥gJ ešy brhšyh£áahF«.
gh©oa‹ m¿îile«ã bgUk‹d‹; k¡f£ ng¿‹¿ tUªâÆUªjd‹. v¤Jiz¢ bršt« ïUªJ v›tsî ngUl‹ c©L v‹d ga‹?
FWFW elªJ áWif Ú£o
ï£Lª bjh£L§ f›Éíª JHªJ«
beŒíil moáš bkŒgl É⮤J«
ka¡FW k¡fis ïšnyh®¡F (òweh. 188: 3-6)
thœÉš vªj ï‹gK« KGikahdâšiyna vd V¡f¥ bgU_¢nrhL ghL»wh‹.
- ï‹doáš
ò¡F(m)isí« jhkiu¡if óehW« brŒathŒ
k¡fisƧ(F) ïšyh jt®¡F
vd¥ òyt® òfnHªâí« esbt©ghÉš k¡f£ ng‰¿‹
kh©ãid¥ ngR»wh®.
âUtŸStU« bgwnt©oa áw¥òfSŸ m¿î¤ bjËî ila FHªijfis¥ bgWtJngh‹w áw¥ò ntbwh‹¿šiy v‹gh®.
bgW«mt‰WŸ ah«m¿tJ ïšiy m¿t¿ªj
k¡fŸng(W) mšy ãw (FwŸ 61 )
v‹gJ âU¡FwŸ
ït‰iwbašyh« kdâ‰bfh©l fÉ. ïuhrnty®
bgh‹D« kÂí« òfG« ãwbtšyh«
e‹k¡fŸ ïšyh(J) vj‰F? (mU§FwŸ 510)
vd mU§FwŸ mÄœâid¥ gil¤âU¡f¡ fh©»nwh«.
* * *

âU¡FwËš x›nth® mâfhu¥ bgaU« m› mâfhu¤âš VnjD« xU FwËnyD« m‹¿ nk‰g£l FwŸfËnyD« ïUªâl¡ fhzyh«. fÉ. ïuhrntyÇ‹ mU§FwŸ mÄœj¤âš cŸs mâfhu¥ bga®fS« m›thnw mikªJŸsd. âU¡FwËš `flîŸ thœ¤J’ v‹D« mâfhu¤âš flîŸ v‹w brhš vªj xU FwËY« ïšiy. vdnt m›tâfhu¤ij¤ âUtŸSt® ghlÉšiy v‹gh® jªij bgÇah®. áy® j«Kila âU¡FwŸ gâ¥ãš flîŸ thœ¤J v‹gj‰F khwhf `m¿t‹ áw¥ò’ v‹gJnghy m›tâfhu¤âš tU»‹w brhšyhyikªj jiy¥ig¤ jªJŸsd®.
fÉ. ïuhrntyÇ‹ ïªüÈY« flîŸ thœ¤J v‹w mâfhu¤âš `fl v‹w brhš m›tâfhu¡ FwŸ vâY« ïl« bgwÉšiy. `ïizÆyh‹ thœ¤J’ `Mâ gft‹ thœ¤J’ `g‰wW¤jh‹ thœ¤J’ v‹gJngh‹w VnjD« xU bgaiu¤ juyhkh vd¢ áªâ¡fyh«.
âU¡FwËš mâfhu¥ bga® x‹W¡F nk‰g£l FwŸ
fËY« ïU¥gJngh‹nw x›bthU FwË‹ Koî« x‹whfnt ïU¡F«go ïu©L« mj‰F nk‰g£l mâfhu§fËY« cŸsd.
th‹ áw¥ò v‹D« mâfhu¤âš `kiH’ vd ïu©L Fw£ gh¡fŸ KotilªJŸsd. `m¿îilik’ v‹w mâfhu¤âš 5 Fw£gh¡fŸ `m¿î’ v‹w Koî bfh©LŸsd. `mu©’ v‹D« mâfhu¤âš 8 Fw£gh¡fŸ `mu©’ v‹D« KoÉid¥ bg‰WŸsd. ïªj Kiwia `mU§FwŸ mÄœj«’ v‹D« ïªüÈš fhzKo»wJ.
nfŸt‹ v‹D« 48MtJ mâfhu¤âš jiy¥ò¥ bgauhd `nfŸt‹’ vD« brhš ïu©L Fw£gh¡fËš ïlbg‰WŸsJ. ï› mâfhu¤âš 6 Fw£gh¡fŸ `gâ’ vD« Koî bfh©LŸsd.
flik v‹D« 32 MtJ mâfhu¤âš mâfhu¥ bgauhd flik xU Fw£ghÉš ïl«bg‰WŸsJ. ï› mâfhu¤âš cŸs 10 Fw£gh¡fS« `fl‹’ v‹D« brhšÈnyna KoU¥gJ jÅ¢áw¥ghF«.
üš brŒjš v‹D« 39 MtJ mâfhu¤âš 8 Fw£gh¡fŸ `brŒ’ vD« VHhtJ ÓUl‹ Kotil»‹wd. 5 Fw£gh¡fËš 6, 7M« Ó®fŸ x‹Wnghš `üšgy brŒ’ v‹W Ko¡f¥ g£LŸsd.
áy ïl§fËš mÇa brhšyh£áfis¡ bfh©L FwsKj¤â‰F ïÅik nr®¡»wh®, MáÇa®
jhŒjªij brhšnfsh jh‹njh‹¿ k¡fshš
jhdf¡ nfLtU« gh® (mU§FwŸ 983)
`jh‹ njh‹¿’ vD« brhš j‹ ï¢ir¥go el¥gt‹ v‹w bghUŸ jU»wJ. ahU¡F« f£L¥glhkš vtU¡F« ml§fhkš el¥gtid¤ ` jh‹ njh‹¿ahŒ¤ âÇ»uh‹’ v‹W brhštJ cyf tH¡F. jh‹ njh‹¿ v‹gj‰F¡ `fl v‹w bghUS« c©L. flîS« jh‹njh‹¿ia x¥gtndh? `njt® mida® fat®’ vD« âU¡Fwis ïjDl‹ ïiz¤J¡ fhzyh«.
* * *

ï‹iwa cyf« m¿Éaš cyf« m¿Éany ï‹W cyif M£o¥ gil¡»wJ v‹W TWtJ ÄifahfhJ m›tifÆš fhy¤â‰nf‰g ÉŠPhd« g‰¿í« fÉ. ïuhrnty® FwŸ ngR»wJ. ïªj ü‰wh©oš el¡f¡Toa Äf¥bgÇa rhjid kÅj‹ nfhŸfËš FonaWtjhfî« ïU¡fyh«. ÉŠPhd ts®¢á mªj ïy¡if neh¡»na ef®ªJ bfh©oU¡»wJ. ïjid¡ f©LtU« fÉ. ïuhrnty®,
ïy§»L« nfhŸfŸ mid¤âY« thH
ïizÆšyh ÉŠPhd« fh©. (mU§FwŸ 440)
v‹W«
nfhŸfËš všyh« Fona¿ thœªâl
T®ªbjhU ÉŠPhd« fh©. (mU§FwŸ 1386)
v‹W«
ï› ÉŠPhd ts®¢áia btFthŒ C¡FÉ¡»wh®. xU ntis nfhŸfËš br‹W Fonaw¡ FwŸ vGâa Kjš kÅjuhŒ ïuhrnty® ïUªjhY« ïU¡fyh«. ÉŠPhd« e‰brašfis brŒjhš k£Lnk cyF cauKoí«; khwhf¤ Ôik òǪâl K‰g£lhš cyf mÊit ahuhY« jL¡f KoahJ vd t‰òW¤â ÉŠPh« eštÊÆš ïa§fnt©L« vd v¢rÇ¡fî« brŒ»wh®.
* * *

ï‹iwa M£á Kiw g‰¿í« ïªüš TW»wJ.
f£á¡(F) ml§» fÅthŒ tÊelªjhš
M£á trkhF« bt‹W (mU§FwŸ 339)
ï‹iwa f£á muáaiy ïJ F¿¥ãL»‹wJ. xU f£áÆš ïU¥ngh® m¡f£áÆ‹ f£lisf£F ml§»¥ bghW¥òlD« flikílD« gÂah‰¿dhš m¡ f£á bt‰¿bg‰W M£áia mik¡fyh« vd muáaš f£áfS¡F tÊ brhš»wJ ï¡FwŸ.
ïJ xU jÅ¥g£l f£á¡F m‹W všyh¡ f£áf£F« bghJthdnj. âU¡Fwis¡ bfh©L âUtŸSt® ï‹d kj«, ï‹d rka«, ï‹d ïd« v‹W m¿a¡TlÉšiy MÆD« x‹¿u©L brh‰fŸ bfh©L tŸSt® irt®, itzt®, rkz®, bgs¤j® v‹W ô»¤J¢ brhštJnghy, ïuhrnty® všyh¡ f£áf£F« bghJthf¡ T¿ÆU¥ãD«, ït® ga‹gL¤âíŸs `flik, f©Âa«, f£L¥ghL’ vD« brh‰fŸ bfh©L ït® ï‹d f£áia¢ nr®ªjt® v‹w v©z¤ij¤ njh‰WÉ¡f ïlK©L.
* * *

j«ik¢ NœªâU¡F« vËa fh£áfisí«, bghUŸfisí« bfh©L mÇa fU¤J¡fis¡ TWtJ bgU«òyt® midt®¡F« ïašngahÆD« fÉ. ïuhrntyU¡F ïJ iftªj fiyahf ïU¡»wJ.
ït® xU nj‹ T£ilí« k¡fŸ mjÅ‹W nj‹ bgW tijí« fh©»wh®. ïJ bfh©L áwªjbjhU fU¤âid e« beŠáš gâait¡»wh®. jhdhf mÇâ‹ Ka‹W f‰gJ fšÉ; m¥go¡ f‰wt® ngRtij¡ nf£gJ nfŸÉ. f‰wtdhÆD« nf£f; bršt¤JŸ bršt« brÉ¢bršt« v‹gd ngh‹W nfŸÉÆ‹ ï‹¿aikahikia¥ gygl¡ T¿íŸsd®. fšÉiaí« nfŸÉiaí« fÉ. ïuhrntyÇ‹ xU FwŸ ïiz¤J¥ ngR»wJ.
njdEf® <¡fŸnghš njlny f‰wyh«
njdhF« nfŸÉbad¡ bfhŸ (mU§FwŸ 214)
v‹gJ m¡FwŸ, njÜ¡fŸ beLªbjhiyî gwªJ, ó¡fŸ gyt‰¿Y« njD©L mjid¡ bfh©L tªJ T£oš nrÄ¡»wJ. mjid k¡fŸ jk¡FÇajhŒ¡ bfhŸ»‹wd®. mJnghy m¿P® gšyh©L mÇâ‹ Ka‹W f‰W¢ nr®¤j brŒâfis mt® ng¢ir¡ nf£gâÈUªJ m¿ªJ bfhŸtJ
njÜ¡fŸ âu£o¢ nr®¤j njid eh« bgWtij x¥gJ. v‹W brhštj‹ tÊ, nfŸÉÆ‹ áw¥ãid¤ njÅD« ïÅjhf ï¡FwŸ bjËîgL¤â¢ Rit¡f¢ brŒ»wJ.
* * *

vËadntahÆD« e‹ikahd fU¤ij EiH¤J ctikfis¢ brhštâš fÉ. ïuhrnty® tšytuhÆU¡»wh®. Ú® ÃiyfËš Ú® ó¡fŸ ó¡»‹wd. m¥ó¡fË‹ cau« v›tsî v‹W nf£lhš ï›tsîjh‹ v‹W cWâahf¡ TwKoahJ. Fs¤â‹ Ú® k£l« 3 Û£l® v‹whš m‹W kyÇ‹ Ú£l« 3 Û£l®. Ú® ÄFªnjh, Fiwªnjh cau« khWgLkhÆ‹ kyÇ‹ Ú£l« mJntahF«. kyÇ‹ cau« ÚÇ‹ cau« v‹gnj bghU¤jkhd ÉilahF«. ïjid¡ fhQ« âUtŸSt® ó¡fË‹ jhË‹ Ús« mit ÉF« ÚÇ‹ msÉdjhF«. mJnghš k¡fŸ thœ¡ifÆ‹ ca®î mt®fSila C¡f¤â‹ msÉidjhF« v‹wh®
btŸs¤ jida ky®Ú£l« khªj®j«
cŸs¤ jida(J) ca®î
Fs¤âš jhkiu¥ ó x‹W mHFlD« bghÈîlD« ky®ªJ É»wJ. m¥ óÉ‹ jhŒ jªija® vt®? jhŒ ghÿ£LtJ nghy ehS« Ú%£L«, j©Ù® jhkiuÆ‹ jhŒ. mªÚiu czth¡»¤ jªJ« ïiyf£F« ïjœf£F« Ãw_£o mHF brŒJ« m¥ óit ts®¥gJ NÇa‹. MjÈ‹ kyU¡F NÇa‹ jªijah»wh‹. bfhonahL cŸs óit¡ »ŸË m¡Fs¤J ÚÇnyna nghLtjhŒ¡ bfhŸnth«. x‹¿u©L eh£fŸ ó jsjs¥ghŒ ïU¡F«. ïU¥ãD« ehshf Mf mG» mʪJÉL«. vªj¤ jhŒ ts®¤jhnsh mtŸ koÆny »lªjnghJ« m¤jhna mGf¢ brŒJ bfh‹WÉL»whŸ. bfhŒj óit¡ Fs¤âš nghlhkš fiuÆš nghLtjhŒ¡bfhŸnth«, jhahtJ x‹¿u©L eh£fŸ bghW¤jhŸ; jªijah»a NÇandh xnu ehËš R£L¥
bghR¡»¡ bfh‹W ÉL»wh‹. ïij¡ fhQ« Éntf áªjhk MáÇa® k¡fns ó jiuÆš nt®É£L¥ ão¥nghoUªjnghJ jhí« jªijí« fh¤J¥ ngh‰¿d®. ão¥g‰W ÉGªJ É£lhnyh jhŒ mGf¢ brŒJ bfhš»whŸ; jªij vǤJ¡ bfhš»wh‹. vdnt ão¥nghL j¡f ÃiynahL thœªjhšjh‹ cyf« c§fis¡ fh¡F«. Ãiyik jhœªJ É£lhnyh Ú®¥óÉ‹ Ãiyjh‹ c§fSilaJ vd Úâ TW»wh®.
r§Fbt© jhkiu¡F¤ jªijjhŒ ïuÉj©Ù®
m§fij¡bfhŒJÉ£lhš mGf¢brŒJ mªÚ®bfhšY«
J§ft‹ fiuÆš ngh£lhš NÇa‹ fhŒªJ bfhšth‹
j§fË‹ Ãiyik jhœªjhš ï¥go¤ ja§Fthnu!
v‹gJ mªÚ⥠ghlš. ÚÇš ÉF« ó cauyh« jhHyh«; Mdhš »ŸË¥ngh£l ónth á¿J á¿jhf mG» mÊí«. v‹gij ctikah¡» mU§FwŸ mÄœj« ca®thdbjhU fU¤ij cz®¤âíŸsJ.
brŒªe‹¿ bfh‹wh® brʥ㋿¢ Ó®bfLth®
bghŒifåœ óthŒ¡ »lªJ. (mU§FwŸ 1069)
bghŒif åœ ó brŒªe‹¿ bfh‹wh®¡F cŒÉšiy v‹gij¡ fh£L»wJ.
* * *

ï‹g ïaÈš cŸs x›bthU FwS« brhšnyhÉa¡ fh£áahš e«ik ï‹òW¤J»‹wJ. fhjy® ãǪJŸsd®; xUtiu xUt® ÃidªJ V§»ÆU¥gij¥ òy¥gL¤J»wJ xU FwŸ.
ToÆUªjnghJ, bjh£l ïl¤ij¡ if jlî»wJ; jlî« mnjnghJ f©_o m¡fh£áia Ãid¤J¥ gh®¡»wJ; ï‹g« ãw¡»wJ mjdhš cj£oš bk‹ KUtš njh‹W»wJ; ï›thwhd bkŒkwªj ÃiyÆš j‹id¤ bjh£ltiu bjh£l ÃiyÆš kd« XÉa¥gL¤â¥ gh®¡»wJ.
bjh£l ïlªjlÉ f©_o¥ ò‹dif¤J¤
bjh£ltiu¡ fh©gh® ïÅJ. (mU§FwŸ 1552)
fhjy‹ fhjÈ ïUt®¡F« bghJthdjhŒ ï¡FwŸ mikªJŸsJ. fhjyndh, fhjÈnah ïªÃiyÆš cz®¢á¥ ãH«ghŒ ÉgJ XÉa¤jhš vGjbth©zh ïÅa ï‹g Ãiyah«.
* * *

ïUg¤bjh‹wh« ü‰wh©oš ïÅabjhU FwŸ üyhf fÉ. ïuhrntyÇ‹ `mU§FwŸ mÄœj«’ njh‹¿íŸsJ. jÄnH mÄœj«, m›tÄœj¤ij¡bfh©L fÉ. ïuhrnty® gil¤JŸs mU§FwËid c©Q« ngW ek¡f thŒ¤âU¡»wJ. mÄœj« `rhth kUªJ’ vd¥gL«. MjÈ‹ ïªj mU§FwŸ üY« v‹bw‹W« Ãiy¤J ÉF«. ï‹jÄœ ïy¡»akhŒ¤ âfœªâU¡F« v‹gJ cWâ.
ïuhrnty® ï‹g¡ FwŸmÄœj« Phy¤âš
khkUªjhŒ ÉF« Ãiy¤J.
br‹id, v‹ m‹ò« ghuh£L«
31-08-2010.

(R. bršy¥g‹)